(เก่า เล่าใหม่) 80 ปี ปฏิวัติประชาธิปไตย "ปฐมบทรัฐธรรมนูญ" 

 
อ.วรเจตน์ ปฐมบทรัฐธรรมนูญ 80ปีปฏิวัติประชาธิปไตย
http://www.youtube.com/watch?feature=player_embedded&v=u7PazFBvVaM#at=176

 

"อำนาจสูงสุดของประเทศนั้นเป็นของราษฎรทั้ง หลาย" นั่นคือประโยคสำคัญในมาตรา 1 มาตราแรกของ "พระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว พุทธศักราช 2475" ซึ่งประกาศใช้ในวันที่ 27 มิถุนายน 2475 แม้ประโยคนี้จะไม่มีในรัฐธรรมนูญ 10 ธันวาคม 2475 ซึ่งเป็นผลจากการ "ปรองดอง" ระหว่างคณะราษฎรกับพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบรมวงศานุวงศ์ แต่เนื้อหาที่แจ่มชัดในรัฐธรรมนูญ 2475 ทั้ง 2 ฉบับ และฉบับที่ปรีดี พนมยงค์ แก้ไขใหม่ในปี 2489 คือคณะราษฎรได้เทิดสถาบันพระมหากษัตริย์ให้พ้นไปจากการเมืองการปกครอง เป็นองค์ประมุขที่เคารพสักการะ

 

แต่ฝ่ายตรงข้ามไม่ยินยอมให้เป็นเช่นนั้น เมื่อรัฐประหาร 2490 จึงเกิดรัฐธรรมนูญใต้ตุ่ม เกิดอภิรัฐมนตรี ที่แปลงมาเป็นองคมนตรีในรัฐธรรมนูญ 2492 และยังให้พระมหากษัตริย์ทรงเลือกตั้งวุฒิสมาชิก

 

วรเจตน์ ภาคีรัตน์ จะชี้ให้เห็นว่า เหตุใดนิติราษฎร์จึงเสนอให้การยกร่างรัฐธรรมนูญใหม่ยึดเอารัฐธรรมนูญ 3 ฉบับแรก กับบทบัญญัติว่าด้วยสิทธิเสรีภาพของรัฐธรรมนูญ 2540 เป็นต้นแบบ