รัฐประหารยาว
โดย ใจ อึ๊งภากรณ์
รัฐประหารเดือน พฤษภาคม ๒๕๕๗ ไม่ใช่จุดเริ่มต้นของกระบวนการรัฐประหารปัจจุบันในไทย มันเริ่มตั้งแต่ปี ๒๕๔๙
ต้นเหตุของความชำรุดของระบบประชาธิปไตยไทย
เริ่มจากวิกฤตเศรษฐกิจต้มยำกุ้งในปี ๒๕๓๙ เพราะในขณะที่พรรคประชาธิปัตย์
นายทุนหลายส่วน และข้าราชการชั้นสูง
ต่างหาทางโยนภาระในการแบกปัญหาวิกฤตไปสู่คนจน โดยการเลิกจ้าง ตัดเงินเดือน
และตัดสวัสดิการ พวกอำมาตย์หัวเก่าเหล่านี้ใช้เงินรัฐที่มาจากภาษีประชาชน
เพื่อจ่ายหนี้เสียในระบบการเงินและหนุนเงินออมของคนรวยและชนชั้นกลาง
ฝ่ายเอ็นจีโอและนักวิชาการแนวชาตินิยม
ก็สนับสนุนแนวคิดล้าหลังแบบเศรษฐกิจพึ่งตนเอง
โดยอ้างแบบเพ้อฝันว่าเราสามารถปิดประเทศและหมุนนาฬิกากลับไปสู่สังคมเกษตร
ได้ ส่วนนักวิชาการเสรีนิยมกลไกตลาด
ก็พยายามแก้ตัวเรื่องการเปิดเสรีที่นำไปสู่วิกฤตครั้งนี้
โดยอ้างว่าเปิดมากเกินไปโดยไม่มีการกำกับดูแลอย่างเพียงพอโดยรัฐ
แต่เขาไม่กล้ายอมรับว่าวิกฤตเศรษฐกิจครั้งนั้นมาจากข้อบกพร่องในตัวมันเอง
ของกลไกตลาดเสรี และเขาไม่กล้าศึกษาทฤษฏีเศรษฐศาสตร์การเมืองของฝ่ายซ้าย
ที่อธิบายวิกฤตเศรษฐกิจทุนนิยมมาตั้งแต่สมัย คาร์ล มาร์คซ์
สำหรับ ทักษิณ ชินวัตร กับพรรคพวก
วิกฤตเศรษฐกิจครั้งนี้เน้นความล้าหลังของเศรษฐกิจกับสังคมไทย
พรรคไทยรักไทยจึงเสนอนโยบายที่จะพัฒนาความเป็นอยู่ของประชาชนส่วนใหญ่
เพื่อกระตุ้นเศรษฐกิจ และเพื่อสร้างฐานเสียงในหมู่พลเมือง
นอกจากนี้มีการผลักดันนโยบายต่างๆ
ที่จะปรับปรุงและพัฒนาเศรษฐกิจไทยให้ทันสมัย
นี่คือที่มาของชัยชนะของพรรคไทยรักไทย
และเป็นสาเหตุให้ทักษิณและไทยรักไทยครองใจประชาชนส่วนใหญ่ถึงทุกวันนี้
เราต้องเข้าใจว่ารัฐบาลไทยรักไทยเป็นรัฐบาลนายทุน เพื่อประโยชน์นายทุน
แต่คนอย่างทักษิณเข้าใจว่าต้องนำพลเมืองส่วนใหญ่เข้ามามีส่วนร่วม
ด้วยนโยบายรูปธรรมที่ครองใจประชาชน
ก่อนหน้านี้สังคมไทยมีแต่พรรคการเมืองของนายทุนเพื่อประโยชน์นายทุน
ซึ่งล้วนแต่ไม่สนใจที่จะดึงประชาชนเข้ามามีส่วนร่วม
ตัวอย่างที่ดีคือพรรคประชาธิปัตย์
ซึ่งอาศัยการสร้างฐานเสียงด้วยระบบอุปถัมภ์ โดยเฉพาะในภาคใต้
และยังอาศัยการสนับสนุนจากชนชั้นกลางอนุรักษ์นิยมในกรุงเทพฯด้วย
เป้าหมายของไทยรักไทยคือการพัฒนาเศรษฐกิจกับสังคมไทย
เพื่อให้ประเทศไทยแข่งขันในเวทีโลกได้ โดยเฉพาะหลังวิกฤติเศรษฐกิจปี ๒๕๔๐
และรัฐบาลนี้เป็นรัฐบาลแรกที่มองว่าคนจนควรจะเป็น “ผู้ร่วมพัฒนา” โดยไม่มองว่าคนจนเป็น “ภาระ” หรือเป็น “คนโง่”