พิธีไหว้ครูอัปยศ
"นี่มันอะไรกัน ใน พ.ศ. นี้ บรรดาสามัญชน (พวกไพร่ๆ - คำสมัยก่อน)
อย่างครูบาอาจารย์ นอกจากจะไม่เคารพศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ของลูกศิษย์แล้ว
ยังผลิตซ้ำโครงสร้างแห่งความรุนแรง (การกดขี่)
ที่หนักข้อกว่าแค่การหมอบคลาน โดยบังอาจให้ลูกศิษย์ “กราบเท้า” เยี่ยงนี้
แล้วไซร้..."
ในนามประเพณีอันดีงาม
ความรักและความกตัญญูที่ลูกศิษย์มีต่อผู้มีพระคุณอย่างครูบาอาจารย์ที่ท่าน
“ประทาน” ความรู้มาให้
ดูเหมือนจะเป็นธรรมชาติที่ไม่ต้องการตั้งคำถามอะไรอีกแล้ว
เมื่อมันแสดงออกผ่าน “พิธีกรรม” การไหว้ครูของมหาวิทยาลัยต่างๆ
ที่จัดขึ้นโดยให้นักศึกษาหมอบกราบ คลานเข่า
สัปดาห์ก่อนผู้เขียนช็อคมาก เมื่อบังเอิญไปเห็นภาพพิธีกรรมการไหว้ครู
240 ภาพ ที่ถูกโพสต์ในเฟสบุ๊คของคณะสังคมศาสตร์ของมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง
เพื่อประชาสัมพันธ์พิธีกรรมแห่งความภาคภูมิใจของคณะแห่งนี้
หลายภาพเป็นภาพที่นักศึกษาชั้นปีที่ 1 หลายร้อยคนกำลังเรียงแถวมา
“กราบเท้า” คณาจารย์ผู้นั่งอยู่บนเก้าอี้ จนหน้าแทบจะซบเท้าอาจารย์
อันหมายถึงการสยบยอมหมอบราบคาบแก้วแล้วทุกอย่าง
ห๋า!...มันเป็นไปได้อย่างไรในยุคนี้ พ.ศ. นี้
ซึ่งเป็นยุคที่เราพูดถึงเรื่องการศึกษาที่ทำให้คนคิดเป็น
มีเสรีภาพและความเสมอภาค สิทธิมนุษยชน และศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์
สิ่งที่เราเรียกว่าประเพณีอันดีงาม แต่เอาเข้าจริงๆ แล้ว
เราเคยตั้งคำถามหรือไม่ว่า คำว่า “อันดีงาม” นั้น ดีงาม “ของใคร” และ
“เพื่อใคร” ของและเพื่อลูกศิษย์ผู้ต้องก้มกราบตีน
หรือของอาจารย์ผู้มีอำนาจเหนือกว่า??? และถ้าจะตอบว่าเพื่อ “สังคม”
จะได้ปกติสุข คำถามคือว่า ปกติสุข แปลว่าอะไร แล้วใครปกติ ใครสุข???